Αν και αρχικά κάποιοι θεώρησαν πως το θολό σύννεφο που σκέπασε, το μεσημέρι της Δευτέρας 17 Μαρτίου 2025, τον ουρανό της Καβάλας αποτελείτο από αφρικανική σκόνη,
γρήγορα αποδείχτηκε πως αποτελείτο από σκόνη που προερχόταν από την περιοχή μας -και συγκεκριμένα από τα Τενάγη Φιλίππων!
Το φαινόμενο αυτό, το οποίο ως ένα βαθμό θύμισε το “Dust Bowl” που έπληξε τις ΗΠΑ την περίοδο του Μεσοπολέμου (και αποτέλεσε τον “θεμέλιο λίθο” γύρω από το αριστούργημα του Τζον Στάϊνμπεκ “Τα σταφύλια της οργής”), προέκυψε από δυτικούς ανέμους που ανύψωσαν δεκάδες σωματίδια σκόνης και χώματος από το έδαφος. Η ανύψωση αυτή ευνοήθηκε και από την ξηρότητα του εδάφους λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων (εξ ου και η σύγκριση με το αμερικάνικο “Dust Bow”).
Το νέφος αυτό (το οποίο θεωρείται ακίνδυνο για τα ανθρώπινα πνευμόνια-σε αντίθεση με την αφρικανική σκόνη) διαλύθηκε γρήγορα λόγω των ανέμων.
Σύμφωνα με το meteokav.gr,
Η θολούρα της ατμόσφαιρας που παρατηρήθηκε πριν λίγο δεν οφείλεται στην αφρικανική σκόνη (που όπως είχαμε τονίσει δεν υπάρχει από σήμερα στην ατμόσφαιρα) αλλά σε σωματίδια σκόνης και χώματος από την περιοχή μας (από τους κάμπους κυρίως). Οι ριπές δυτικών ανέμων τις τελευταίες ώρες οδήγησαν στην ανύψωση σωματιδίων σκόνης και χώματος από το έδαφος σε περιοχές με έλλειψη βλάστησης-φυτών (δηλαδή κυρίως στους κάμπους), αν υπάρχουν φυτά ή χορτάρι, η σκόνη και το χώμα συγκρατούνται καλύτερα και δεν παρασύρονται τόσο εύκολα. Η ανύψωση ευνοήθηκε και από την μεγάλη ξηρότητα του εδάφους λόγω του ξηρού και θερμού διαστήματος που διανύουμε εδώ και 20 μέρες (δείτε στο τέλος του άρθρου γιατί η ξηρότητα του εδάφους ευνοεί την ανύψωση). Στο παρακάτω βίντεο από τον κάμπο των Φιλίππων του Μάκη Κηνυγόπουλου φαίνεται χαρακτηριστικά το φαινόμενο ανύψωσης του χώματος-σκόνης που στη συνέχεια οι δυτικοί άνεμοι μεταφέρουν κι αλλού, όπως είπαμε η ανύψωση συμβαίνει κυρίως στους κάμπους.
Για να μην υπάρχει ανησυχία τα σωματίδια σκόνης-λεπτού χώματος που ανυψώνονται στην περιοχή μας δεν έχουν τόσο μικρή διάμετρο που να μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στον άνθρωπο (αφού δεν μπορεί να εισχωρήσει βαθιά μέσα στο αναπνευστικό σύστημα), σε αντίθεση με την αφρικανική σκόνη που έχει διάμετρο από 2-5μm κατά βάση (για αυτό και μεταφέρεται σε τόσο μεγάλες αποστάσεις) κάτι που την καθιστά επιβαρυντικό παράγοντα για την ανθρώπινη υγεία.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από τους μετρητές ρίπων εντός της πόλης της Καβάλας που καταγράφουν εξαιρετικά χαμηλά ποσά αιωρούμενων (ΕΙΚΟΝΑ1) σωματιδίων ενώ οι ριπές των ανέμων έφεραν περεταίρω μείωση των αιωρούμενων σωματιδίων μικρού μεγέθους με ένα μικρό πρόσκαιρο spike που οφείλεται σε πιθανώς στα αραιώματα και πυκνώματα σωματιδίων που δημιουργούνται από τους ισχυρούς ανέμους (ΕΙΚΟΝΑ2 η ώρα σε UTC ,άρα +2:00 για ώρες Ελλάδος), δείτε live τον μετρητή ρίπων εδώ https://www.meteokav.gr/wxairly.php .
Tώρα σχετικά με το ζήτημα της ξηρότητας του εδάφους και πως αυτή ευνόησε την ανύψωση σωματιδίων χώματος-σκόνης, όταν το έδαφος στεγνώνει, μειώνεται το νερό που συγκρατεί τα σωματίδια μεταξύ τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα:
Μείωση της συνοχής: Χωρίς το “κολλητικό” νερό, οι συνδετικές δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων εξασθενούν, καθιστώντας το έδαφος λιγότερο συνεκτικό.
Μείωση του βάρους: Το ξηρό έδαφος είναι πιο ελαφρύ και εύκολο να κινηθεί από τις δυνάμεις του ανέμου.
Αυξημένη επιφάνεια έκθεσης: Όταν το έδαφος στεγνώνει, τα σωματίδια είναι πιο εκτεθειμένα στον άνεμο, διευκολύνοντας τη μεταφορά τους.
Αυτοί οι παράγοντες συνδυάζονται ώστε οι αιολικές δυνάμεις να μπορούν να σηκώσουν και να μεταφέρουν το υλικό (σκόνη ή μικρά σωματίδια εδάφους) πιο εύκολα.
