Μόλις στις 10 Απριλίου 2025 απαντήθηκε, από τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Δημήτρη Σταμενίτη μια ερώτηση που κατατέθηκε τον Φεβρουάριο στη Βουλή (από τον βουλευτή Ξάνθης της “Νέας Αριστεράς” Χουσεΐν Ζεϊμπέκ) για την αντιχαλαζική προστασία που δεν έχουν Καβάλα- Ξάνθη- Κομοτηνή και άλλες περιοχές της χώρας.
Η απάντηση του κ. Σταμενίτη ήταν ότι ετοιμάζεται μια νέα πρόσκληση προς υποψήφιους εργολάβους. Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
“Το Εθνικό Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας υλοποιείται από τον ΕΛΓΑ, ο οποίος προκηρύσσει ανοιχτό διαγωνισμό ανά 4 ή 5 χαλαζικές περιόδους. Ο διαγωνισμός αφορά στη μίσθωση συστήματος χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα το οποίο περιλαμβάνει το πτητικό υποσύστημα χαλαζικής προστασίας, το υποσύστημα μετεωρολογικών ραντάρ και την προμήθεια των απαραίτητων ποσοτήτων ιωδιούχου αργύρου και υλικών ραδιοβόλησης. Η πολιτεία, ανταποκρινόμενη στα αιτήματα των παραγωγών και φορέων τους αλλά και στις νέες κλιματικές συνθήκες, αποφάσισε την επέκταση του προγράμματος χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα, διπλασιάζοντας την έκταση εφαρμογής του, από τα 5,2 εκατ. στρέμματα στα 11,4 εκατ. στρέμματα.
Με αυτό το δεδομένο ο ΕΛΓΑ, με τη λήξη της τελευταίας σύμβασης, ξεκίνησε τις διαδικασίες της νέας προκήρυξης του προγράμματος για τα έτη 2025-2029. Στο πλαίσιο αυτό έλαβε χώρα διαβούλευση, η οποία παρατάθηκε κατόπιν σχετικών αιτημάτων. Ο διαγωνισμός τελικά κρίθηκε άγονος και ματαιώθηκε διότι δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά. Αναφορικά με την ύπαρξη αυξημένου ενδιαφέροντος από την αγορά, όπως αναφέρθηκε στο επικαλούμενο Δελτίο Τύπου του ΕΛΓΑ, αποτελεί συμπέρασμα που προκύπτει από τη συμμετοχή των υποψήφιων αναδόχων στη διαδικασία διαβούλευσης αλλά και στο αίτημα ορισμένων εξ αυτών για παράταση του χρόνου διαβούλευσης. Ενημερωτικά, ενδιαφέρον εκδηλώθηκε από δύο ελληνικές εταιρείες, μία γερμανική, μία βουλγαρική, μία αμερικανική και μία που διατήρησε την ανωνυμία της.
Δύο εταιρείες ζήτησαν παράταση της διαβούλευσης, η οποία και χορηγήθηκε με τις υπ’ αριθ. 109/12.09.2024 και 110/23./23.09.2024 αποφάσεις του ΔΣ του Οργανισμού, με σκοπό να μη δύναται οποιαδήποτε ενδιαφερόμενη εταιρεία να επικαλεστεί ότι δε μπόρεσε να συμμετέχει στο διαγωνισμό γιατί δεν προσφέρθηκε ικανός χρόνος από τον Οργανισμό.
Περαιτέρω παρατάσεις δε χορηγήθηκαν λόγω της πίεσης του χρόνου προκειμένου να είναι εφικτή η έγκαιρη έναρξη του Προγράμματος. Η αιτιολόγηση της τελικής έλλειψης ενδιαφέροντος από τις υποψήφιες αναδόχους εταιρείες δεν είναι αρμοδιότητα της πολιτείας ή του Οργανισμού. Όσον αφορά στο σχεδιασμό του διαγωνισμού, αυτός έγινε με απόλυτη διαφάνεια και σε πλήρη συμφωνία με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, με γνώμονα τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και παρέχοντας τη δυνατότητα ανάπτυξης του ελεύθερου ανταγωνισμού, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις απαιτήσεις που προέκυπταν από την επέκταση του.
Ως εκ τούτου, ο νέος διαγωνισμός περιείχε όρους και προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα και ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και την ασφάλεια των πτήσεων (πχ, αύξηση των απαιτούμενων μέσων, όριο ηλικίας αεροσκαφών, κ.α.
Μετά τη ματαίωση του εν λόγω διαγωνισμού, και προκειμένου να καλυφθούν οι άμεσα προσεχείς ανάγκες χαλαζικής προστασίας, σχεδιάστηκε η ανάπτυξη του προγράμματος για την χαλαζική περίοδο 2025, με δυνατότητα επέκτασης ενός έτους, και κάλυψη των από την προηγούμενη περίοδο περιοχών εφαρμογής, με περιορισμένη γεωγραφική επέκταση της τάξεως του 1 εκατομμυρίων στρεμμάτων σε όμορες περιοχές , με λιγότερο περιοριστικούς όρους και αυξημένο οικονομικό όφελος κατ’ έτος. Με σχεδιασμό να ακολουθήσει επαναπροκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για τα έτη 2026- 2030, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και για το σύνολο των 11,4 εκατομμυρίων στρεμμάτων.
Και ο δεύτερος διαγωνισμός για τα έτη 2025 και 2026 κηρύχθηκε άγονος, δεδομένου ότι κατατέθηκαν προσφορές μόνο για τα τμήματα Γ και Δ που αφορούν στις προμήθειες υλικών. Δεν κατατέθηκαν προσφορές για τα τμήματα που αφορούν στα πτητικά μέσα και τα ραντάρ. Συνεπεία αυτού, με απόφαση του ΔΣ του Οργανισμού, εκκινήθηκε διαδικασία διαπραγμάτευσης μέσω της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, όπως προβλέπεται νομικά για τις περιπτώσεις αυτές.
Κατά την εν λόγω διαδικασία καλούνται να καταθέσουν προσφορές οι εταιρίες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον κατά τη διαβούλευση που έλαβε χώρα στο πλαίσιο των δύο διαγωνισμών. Μετά την έγκριση από την ανωτέρω αρχή συγκροτείται από τον ΕΛΓΑ επιτροπή διαπραγμάτευσης, κατά τα προβλεπόμενα. Με το τέλος της διαδικασίας, θα ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος.
Σχετικά με το Μέτρο 5.1 του ΠΑΑ 2014-2020, που αφορά στη στήριξη επενδύσεων σε επίγεια μέσα ενεργητικής προστασίας από χαλάζι, βροχή και παγετό, έχουν ήδη εκδοθεί δύο Προσκλήσεις (2018 και 2020), για τις οποίες η συνολική δημόσια δαπάνη ανήλθε τελικά στα 40 εκ €. Το συγκεκριμένο ποσό διαμορφώθηκε στο ύψος αυτό μετά την υπεδέσμευση που αποφασίστηκε από την Κυβέρνηση για τη δεύτερη Πρόσκληση, προκειμένου να ενταχθεί το σύνολο των επιλεξίμων αιτήσεων. Το εν λόγω Μέτρο θα συνεχιστεί μέσω Παρέμβασης που έχει προβλεφθεί στο εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027.
Ο ΕΛΓΑ, ως φορέας υλοποίησης του Μέτρου, βρίσκεται σε διαδικασία ετοιμασίας έκδοσης της νέας Πρόσκλησης και αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου. Το αναθεωρημένο πλαίσιο θα ενσωματώνει μεταβολές σχετικές τόσο με επιμέρους τεχνικά σημεία, όσο και με το ύψος χρηματοδότησης, έχοντας λάβει υπόψιν αιτήματα όπως η επέκταση της εφαρμογής και σε άλλες καλλιέργειες και το νέο εύλογο κόστος. Η έκδοση της Πρόσκλησης, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΕΛΓΑ, αναμένεται εντός της άνοιξης 2025”.
