Για μια ακόμα φορά η αποχή από τις κάλπες αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές των βουλευτικών εκλογών.
Και φέτος, όπως και στις παλαιότερες εκλογικές αναμετρήσεις, τα ποσοστά των ψηφοφόρων που απείχαν από τις εκλογές άγγιξαν το 40% (φέτος ήταν ελαφρώς μικρότερα σε σχέση με το 2019, αλλά το 39,08% δεν το λες και μικρό ποσοστό).
Όπως ήταν φυσικό, δεκάδες ήταν τα σχόλια χρηστών των social media που έκαναν λόγο για “ραγιάδες”, για ψηφοφόρους που πλέον δεν έχουν κανένα λόγο για να σχολιάσουν τα κακώς κείμενα της εκλεγμένης κυβέρνησης αφού δεν άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα, και για ψηφοφόρους που αποστρέφονται το ισχύον σύστημα και πιστεύουν πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.
Φυσικά και υπαρχει αποστροφή προς το πολιτικό σύστημα. Και δικαιολογημένη μαλιστα. Όμως όλοι αυτοί οι χρήστες (ενδεχομένως μέσα από την πικρία τους, ενδεχομένως και λόγω άγνοιας) τείνουν να αγνοούν μια λεπτομέρεια, η οποία σε μεγάλο βαθμό δείχνει πως έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος που πάσχει από “καλπάζουσα οσφυοκαμψία”, ένα κράτος απόλυτα αρτηριοσκληρωτικό και κινούμενο με εξαιρετικά αργούς και γραφειοκρατικούς ρυθμούς:
Πως οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν εκκαθαριστεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια!
Τι εννοούμε; Πολύ απλά: πως, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει απογραφές πληθυσμού και πως όλα τα στοιχεία μας είναι καταχωρημένα ηλεκτρονικά -μέσω του TaxisNet-, οι εκλογικοί κατάλογοι δεν είναι ενημερωμένοι!
Φυσικά ενημερώσεις γίνονται με όσους πρόκειται να ασκήσουν για πρώτη φορά το εκλογικό τους δικαίωμα, ωστόσο αντίστοιχη ενημέρωση-εκκαθάριση θα έπρεπε να γίνεται και για όσους αποδημούν εις κύριον – κάτι όμως που δεν γίνεται!
Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι αν είμαστε σε θέση να ξέρουμε πόσοι και ποιοι πολίτες είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Και δυστυχώς (αλλά καθόλου παράξενα) δεν μπορεί κανείς να δώσει σαφή απάντηση.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδας ήταν 10.816.286 και ο νόμιμος 9.904.286. Στις εκλογές του 2019 υπήρχαν 9.984.934 εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Τώρα, με την τελευταία απογραφή, ο μόνιμος πληθυσμός ανέρχεται σε 10.432.481 και ο νόμιμος σε 9.716.889. Οι δε εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 9.932.761!
Υπάρχει όμως και μια λεπτομέρεια που θα πρέπει να τεθούν υπόψη:
Μέσα στον νόμιμο πληθυσμό περιλαμβάνονται και οι ανήλικοι (οι κάτω των 17 ετών), οι οποίοι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου. Συνεπώς, ο αριθμός των ενηλίκων (που θα έπρεπε αυτοί να βρίσκονται στους εκλογικούς καταλόγους) είναι πολύ μικρότερος (εκτιμάται πως είναι μικρότερος ακόμα και από 8.500.000 ανθρώπους).
Και όμως, οι εγγεγραμμένοι αγγίζουν τους 10 εκατομμύρια ανθρώπους!
Είναι φανερο πως τα κουκιά δεν βγαίνουν. Και ο μόνος που μπορεί να απαντήσει σε αυτόν τον γρίφο είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος -ασχέτως ποιοι το κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια.
Βλέπετε, ψάξαμε στο Google για να μάθουμε πότε έλαβε χώρα η τελευταία εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων. Και αυτό που βρήκαμε ήταν ότι η τελευταία εκκαθάριση πρέπει να έγινε… κάπου κατά το 2002!
Δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε στοιχεία για το αν ενδιάμεσα έγινε και κάποια άλλη εκκαθάριση. Πιθανόν να μας διαφεύγει, όμως και άλλοι συνάδελφοι στους οποίους θέσαμε το ίδιο ερώτημα απάντησαν πως εκκαθάριση έχει να γίνει πάνω από 10 με 15 χρόνια!
Με απλά λόγια, κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια πόσοι είναι οι πραγματικοί εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους! Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει την πραγματική αποχή, καθώς αυτή υπολογίζεται με βάση τους εγγεγραμμένους!
Τώρα θα μας πει κανείς “Έχει σημασία αυτό που ρωτάς,”
Η απάντηση είναι ΝΑΙ. Και δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το ποια είναι τα πραγματικά ποσοστά συμμετοχής και αποχής (που είναι φυσικά ένα βασικό ζήτημα), αλλά -κυρίως- με το ότι έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος που δεν γνωρίζει πόσοι και ποιοι ψηφίζουν!
Δεν το συζητάμε, φυσικά, για την αποχή που προκύπτει από όσους ζουν και εργάζονται μακριά από τον μόνιμο τόπο κατοικίας τους. Χρόνιο ζήτημα αυτό με τους ετεροδημότες, χρόνιο ζήτημα αυτό με τους εποχιακούς εργαζόμενους (φέτος μάλιστα έγινε και αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης από τον ΣΥΡΙΖΑ, ξεχνώντας όμως πως αντίστοιχη και χειρότερη εικόνα είχαμε τον Ιούλιο του 2019 – όταν κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ), και φυσικά χρόνιο το πρόβλημα με τους μεταναστεύσαντες στο εξωτερικό.
Φέτος έγινε μια προσπάθεια να ψηφίσουν οι απόδημοι Έλληνες. Μια προσπάθεια που ναι μεν είχε και αυτή τα δικά της γραφειοκρατικά προβλήματα, που δεν διαφημίστηκε επαρκώς, αλλά που έδειξε πως κάτι πάει να γίνει (και είχε και μεγάλη συμμετοχή από όσους πρόλαβαν να εγγραφούν).
Δεν συνέβη όμως το ίδιο και με τους ετεροδημότες και τους εποχιακούς εργαζόμενους. Η διαδικασία που απαιτείτο για να ψηφίσει κάποιος ως ετεροδημότης απέτυχε ουκ ολίγες φορές (γίναμε, μάλιστα, γνώστες σχετικών καταγγελιών από πολίτες που έλαβαν ειδοποίηση πως δεν έγινε δεκτή η αίτηση που υπέβαλλαν για να ψηφίσουν ως ετεροδημότες), με αποτέλεσμα σεβαστός αριθμός ψηφοφόρων να θέλουν να ψηφίσουν αλλά να μην μπορούν.
Κάποια στιγμή, λοιπόν, το κράτος θα πρέπει να σοβαρευτεί και να μάθει ποιος είναι ο πραγματικός αριθμός εγγεγραμμένων ψηφοφόρων (αλλά και να απλοποιήσει περισσότερο τις διαδικασίες εγγραφής των ετεροδημοτών) – αλλά και συνδέσει online τους εκλογικούς καταλόγους με τα υπόλοιπα μητρώα του Δημοσίου.
Έτσι αφενός θα ξέρουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια πόσοι συμμετέχουν στις εκλογές, αφετέρου θα είμαστε σε θέση να αυξήσουμε και τα ποσοστά συμμετοχής -μέσω των ετεροδημοτών.
Υ.Γ.: Δεν συζητάμε για την υιοθέτηση (έστω και σε μερικό βαθμό) ενός συστήματος ηλεκτρονικών εκλογών. Στην Ελλάδα του σήμερα αυτό το ενδεχόμενο μάλλον αποτελεί επιστημονική φαντασία, όχι μόνο απο τεχνολογικής άποψης αλλα και από πλευράς νοοτροπιών και ιδεοληψιών (είδαμε πως αντιμετώπισαν οι συνδικαλιστές της εκπαίδευσης την υιοθέτηση συστηματος διεξαγωγής ηλεκτρονικών εκλογών…)
