Εδώ και πολλά χρόνια οι διάφορες κυβερνήσεις προσπαθούν, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, να θέσουν επί τάπητος το ζήτημα του ανοίγματος των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές. Τελευταίο “φρούτο” αποτελεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση που επιτρέπει προαιρετικά τη λειτουργία εμπορικών επιχειρήσεων 32 Κυριακές τον χρόνο (από τον Μάιο ως και τον Οκτώβριο), σε συγκεκριμένες περιοχές στον δήμο Αθήνας, στο παραλιακό μέτωπο, στο αεροδρόμιο και στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης -αρχής γενομένης από την προσεχή Κυριακή 16 Ιουλίου.
Κατά καιρούς έχουν ακουστεί διάφορες δικαιολογίες για αυτή την πρεμούρα με τις Κυριακές, όπως:
α) “το ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα καταστήματα λειτουργούν και τις Κυριακές”,
β) “η ανάγκη για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της αγοράς και της ρευστότητας”,
γ) “η ανάγκη για την εξυπηρέτηση του τουριστικού κεφαλαίου”,
Ας τα πιάσουμε ένα ένα -άλλωστε δεν χρειάζονται πολλές γραμμές για να καταρρίψεις τα επιχειρήματα αυτά…
α) Δεν είμαι σε θέση να ξέρω τι γίνεται σε άλλες πόλεις του εξωτερικού, αλλά προσωπικά, όταν επισκέφτηκα πριν από ένα μήνα το Στρασβούργο διαπίστωσα ότι τα εμπορικά καταστήματα ΔΕΝ άνοιγαν τις Κυριακές! Και δεν μιλάμε για μια πόλη “ό,τι και ό,τι” αλλά για την έδρα του Ευρωκοινοβουλίου, μια πλούσια και πολύ τουριστική πόλη, στην οποία διαβιούν πολλοί άνθρωποι από πολλές χώρες της Ευρώπης -οι οποίοι δουλεύουν τις καθημερινές και θα μπορούσαν, ίσως, να αξιοποιήσουν ένα ενδεχόμενο άνοιγμα εμπορικών καταστημάτων την Κυριακή για να κάνουν τις αγορές τους.
Προφανώς, όμως, στο Στρασβούργο “δεν ξέρουν τι τους γίνεται”…
β) Σύμφωνα με μελέτη της Icap Group, το ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα ανήλθε το 1ο τρίμηνο του 2017 στο 23,9% -μιλάμε για το επίσημο ποσοστό, καθώς το ανεπίσημο αγγίζει το 40%-, ενώ η μακροχρόνια ανεργία έχει παγιωθεί στο 70% και η ανεργία των νέων παραμένει ανησυχητικά υψηλή. Δεν χρειάζεται μυαλό πυρηνικού φυσικού ή επιστήμονα της NASA για να κατανοήσει κάποιος ότι όσοι ανήκουν στις προαναφερθείσες κατηγορίες ή δεν έχουν εισόδημα ή έχουν κάποιο ελάχιστο “χαρτζιλίκι” από “δουλειές του ποδαριού”.
Όχι βέβαια ότι οι υπόλοιποι που εργάζονται αμείβονται με “τρελούς” μισθούς -600 € κατά μέσο όρο (και πολύ είπαμε) στον ιδιωτικό τομέα, κάτι παραπάνω στο δημόσιο. Και φυσικά ούτε να διανοηθούμε να προβλέψουμε ότι κάποια στιγμή οι μισθοί θα αυξηθούν – περισσότερες είναι οι πιθανότητες να αγωνιστούμε στο NBA παρά να αυξηθούν οι μισθοί!!!
Σχόλιο γράφοντος: Εδώ μιλάμε μόνο για τα μισθολογικά. Με τα άλλα εργασιακά δικαιώματα θα ασχοληθούμε στη συνέχεια…
Το ερώτημα είναι κάτι παραπάνω από προφανές (καλό, όμως, είναι να το τονίζουμε ξανά και ξανά, γιατί κάποιοι φαίνεται ότι δεν το καταλαβαίνουν):
Αυτή τη στιγμή, με τις απολαβές των καταναλωτών να είναι ελάχιστες (έστω ΧΧΧ €), τα εμπορικά καταστήματα τις 6 ημέρες που λειτουργούν (στο ωράριο αγοράς) θυμίζουν “στοιχειωμένη πόλη” -ακριβώς διότι δεν πατάει ψυχή σε αυτά.
Αφού, λοιπόν, δεν υπάρχει στον ορίζοντα καμία προοπτική να αυξηθούν οι απολαβές- και να γίνουν π.χ. ΧΧΧ+ΥΥΥ €-, και από τη στιγμή που τα ΧΧΧ € δεν επαρκούν για αγορές στις 6 ημέρες που λειτουργούν τα εμπορικά καταστήματα, πόσες πιθανότητες υπάρχουν να επαρκούν τα ΧΧΧ € για αγορές την Κυριακή;
Ρητορικό το ερώτημα, το καταλαβαίνουμε, αλλά καλό είναι να το θέτουμε…
γ) Ναι, ισχύει αυτό που ονομάζουμε “η ψυχολογία του τουρίστα”. Ναι, ισχύει το ότι αν ένας τουρίστας δει ανοιχτά καταστήματα οι πιθανότητες να αγοράσει κάτι -όσο μικρής αξίας και αν είναι- αυξάνονται.
Αλλά με κάποιο “μαγικό” τρόπο οι κυβερνώντες προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι τουριστικές ανάγκες της Καβάλας είναι ακριβώς οι ίδιες με πόλεις όπως π.χ. τα Ιωάννινα, η Καστοριά, η Τρίπολη ή η Ρόδος! (δεν έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα με τους κατοίκους των πόλεων αυτών, το παράδειγμα είναι τυχαίο). Με κάποιο “μαγικό” τρόπο οι κυβερνώντες προσπαθούν να αποφασίσουν πως όλες οι πόλεις στην Ελλάδα έχουν την ίδια τουριστική κίνηση όλες τις εποχές του χρόνου -ιδίως το καλοκαίρι- και, ως εκ τούτου, τα εμπορικά καταστήματα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτά τις Κυριακές για να εξυπηρετήσουν τους τουρίστες!
Για να σοβαρευόμαστε…
Είναι πολλοί αυτοί που βρήκαν την κατάλληλη ευκαιρία να “πατήσουν” στην δημοσιονομική κρίση των τελευταίων ετών και με μόνο σκοπό την αύξηση του ήδη αυξημένου κέρδους τους να κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να μας επιστρέψουν σε εργασιακές συνθήκες όπως αυτές που ζούσαν όσοι δούλευαν στα ορυχεία του 19ου αιώνα ή όσοι -αλυσοδεμένοι- κωπηλατούσαν (υπό το φόβο του μαστίγιου) στις γαλέρες που διέσχιζαν τις θάλασσες τους περασμένους αιώνες.
Είναι πολλοί αυτοί που προσπαθούν να μας πλασάρουν απόψεις του στυλ “αν δουλέψετε πολύ, πάρα πολύ, πάρα πάρα πολύ, με ελάχιστα εισοδήματα και χωρίς κανένα άλλο δικαίωμα θα γίνετε ανταγωνιστικοί” (λες και χώρες όπως το Μπαγκλαντές, στις οποίες ισχύουν ακριβώς αυτά που αναφέραμε προηγουμένως, έχουν δει προκοπή…)
Οι τρόποι; Δυστυχώς πολλοί -και με εφαρμογή εδώ και πολλά χρόνια-:
α) ωράρια που ξεπερνάνε σε μόνιμη βάση τις 8 ώρες -και φτάνουν τις 10 ως και τις 12 ώρες ημερησίως.
β) μισθοί που, στο όνομα της κρίσης, περικόπτονται ολοένα και περισσότερο,
γ) παραβίαση κάθε έννοιας ξεκούρασης και ρεπό.
δ) απειλές ότι “άμα δεν σου αρέσει σηκώνεσαι και φεύγεις. Ξέρεις πόσοι περιμένουν απ’ έξω για να πάρουν τη θέση σου;”.
ε) καταπάτηση κάθε είδους δικαιώματος -όπως άδεια λόγω κύησης ή γέννησης ή η δυνατότητα επαναπρόσληψης εργαζόμενου που υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία.
στ) ελάχιστο προσωπικό, στα όρια του “απολύτως απαραίτητου”, χωρίς επιπλέον βάρδιες
ζ) πάταξη οποιασδήποτε φωνής για δικαιότερη μεταχείριση (με το προπέτασμα του “συνδικαλισμού”)
και άλλοι πολλοί…
Και το χειρότερο είναι ότι, ακόμα και τώρα αυτοί οι πολλοί δεν θέλουν να καταλάβουν ότι με το να φέρεσαι στους εργαζόμενούς σου σαν “ζώα” ή σαν δούλους δεν έχεις κανένα απολύτως κέρδος ούτε εσύ ως επιχειρηματίας-εργοδότης. Δεν θέλουν να καταλάβουν ότι με το να επιβάλλεις αυτές τις εργασιακές συνθήκες το μόνο που καταφέρνεις είναι να παίρνεις πάντα ένα “μέτριο” αποτέλεσμα, μια “μέτρια”, μειωμένη απόδοση -που δεν σε κάνει πιο “ανταγωνιστικό”, αντίθετα σε υποβαθμίζει στον ανταγωνισμό (άσε που σου δημιουργεί και κακό όνομα, το οποίο κάποια στιγμή θα πληρώσεις…)
Και για να το δούμε και από καθαρά οικονομική άποψη:
Το ποιον συμφέρει πραγματικά το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές είναι κάτι παραπάνω από προφανές: Πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα τύπου “The Mall”, πολυεθνικές εταιρείες, μόνο αυτοί μπορούν να ωφεληθούν από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές (είναι ανέκδοτο και μόνο να το σκεφτόμαστε ότι θα ωφεληθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις).
Αλλά και αυτοί μόνο στην Αθήνα, άντε και στην Θεσσαλονίκη! Διότι στην επαρχία μπορεί τα αντίστοιχα υποκαταστήματα να ανοίγουν κανονικά αλλά σε καμία περίπτωση η αγοραστική τους κίνηση δεν είναι τέτοια που να δικαιολογεί άνοιγμα τις Κυριακές. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και οι υπεύθυνοι των υποκαταστημάτων στην Καβάλα δηλώνουν (έστω και ανεπίσημα) πως ανοίγουν τις Κυριακές “απλά και μόνο επειδή μάς το είπαν από τα κεντρικά, στα οποία και υπαγόμαστε”, και ότι “Ταλαιπωρούμε τους υπαλλήλους μας, τους εξουθενώνουμε, σπαταλάμε τη μια και μοναδική ημέρα που έχουν για να ξεκουραστούν και να την περάσουν με τους δικούς τους. Και γιατί; Για πενταροδεκάρες -οι οποίες δε θα μπουν και στο ταμείο μας αλλά θα πάνε σε οφειλές!!!”
Θα μπορούσαμε ίσως να δικαιολογούσαμε το ενδεχόμενο να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα τις Κυριακές αν τυχόν υπήρχε έστω και ένα ελάχιστο κέρδος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μέχρι τώρα, όμως, δεν έχει προκύψει κανένα τέτοιο κέρδος. Μα κανένα απολύτως!
Και για να το κλείσουμε, διότι καλές οι διαπιστώσεις αλλά χρειάζονται και λύσεις-προτάσεις:
Όπως ακριβώς υπάρχουν επαγγέλματα στα οποία πρέπει να τηρείται απαραιτήτως το 8ωρο εργασίας και οι Κυριακές, έτσι υπάρχουν και επαγγέλματα που δύσκολα γνωρίζουν ξεκούραση τις Κυριακές. Ξενοδόχοι και ξενοδοχοϋπάλληλοι, εργαζόμενοι σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόρια, καφέ-μπαρ), γιατροί, εργαζόμενοι σε βιομηχανίες, εργαζόμενοι σε πρακτορεία του ΟΠΑΠ, αστυνομικοί, πυροσβέστες, εργαζόμενοι σε αεροδρόμια και λιμάνια, ακόμα και οι δημοσιογράφοι, όλοι αυτοί είναι αναγκασμένοι να δουλέψουν και Κυριακές.
Είναι λάθος, όμως, να μπαίνουμε στο τρυπάκι του να “μαλώνουμε” μεταξύ μας όλοι όσοι δεν δουλεύουν τις Κυριακές με όλους όσους δουλεύουν. Το κάθε επάγγελμα έχει τις δικές του ανάγκες, τις δικές του ιδιαιτερότητες -οι οποίες πρέπει να είναι σεβαστές από όλους μας.
Και από τη στιγμή, δε, που έχουμε να κάνουμε όχι μόνο με τους ντόπιους καταναλωτές αλλά και με τους τουρίστες, η λύση είναι πολύ απλή:
Η αρμοδιότητα για τις Κυριακές να περάσει στα χέρια των κατά τόπους περιφερειακών αρχών (περιφέρεια, αντιπεριφέρειες)!
Αυτές ακριβώς οι αρχές ξέρουν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και των εργαζόμενων, και στην τελική αυτές τις αρχές μπορεί ο οποιοσδήποτε από εμάς να τις βρει εύκολα και να διαπραγματευτεί με αυτές ή να διαμαρτυρηθεί σε αυτές -σε αντίθεση π.χ. με την κεντρική εξουσία. Αυτές ακριβώς οι αρχές ξέρουν ποιοι πρέπει να δουλέψουν Κυριακές, ποιοι όχι, και σε ποια ακριβώς μέρη πρέπει να εργαστούν και Κυριακές και σε ποια άλλα όχι.
Σαφώς υπάρχουν και άλλες λύσεις-προτάσεις, όπως: πρόσληψη επιπλέον προσωπικού (ιδίως από τις μεγάλες επιχειρήσεις), αυστηρότερη τήρηση της εργασιακής νομοθεσίας κλπ. Δεν τις υποτιμάμε καθόλου -απλά τονίζουμε ότι η εφαρμογή τους είναι πιο δύσκολη, ιδίως στην παρούσα συγκυρία. Αντίθετα, το να δοθεί η αρμοδιότητα των Κυριακών στις περιφερειακές αρχές -οι οποίες και θα αποφασίσουν ανάλογα, για κάθε επάγγελμα- είναι ένα πρώτο βήμα, και μάλιστα άμεσα εφαρμόσιμο.
Τόσο απλό είναι…
