Σε αναβρασμό βρίσκεται, τις τελευταίες ημέρες (αλλά και εδώ και πολύ καιρό, κατά πως φαίνεται), ο Σύνδεσμος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας, με αφορμή την πρόθεση της Μητροπόλεως Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου να μετατρέψει το κτίριο στο οποίο στεγάζεται εδώ και 60 χρόνια ο ΣΦΓΤ -επί της οδού Κύπρου- σε εκκλησιαστικό μουσείο.
Ένα κτίριο το οποίο ανήκει στην Μητρόπολη ΦΝΘ, και το οποίο (σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει δημοσιοποιηθεί) αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του τον Σεπτέμβριο του 2024.
Χτες, μάλιστα, υπήρξε και σχετική ανακοίνωση από την Μητρόπολη ΦΝΘ:
Στα πλαίσια της προετοιμασίας του επισήμου εορτασμού των 100 χρόνων (1924-2024) από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου έχουν ξεκινήσει και εξελίσσοναι με γοργούς ρυθμούς οι απαραίτητες διαδικασίες για την δημιουργία του «ΚΕΙΜΗΛΙΑΡΧΕΙΟΥ» της τοπικής μας Εκκλησίας
Πρόκειται για ένα μεγαλόπνοο έργο και επιδίωξη πολλών χρόνων, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο ιδιόκτητο ακίνητο της Ιεράς Μητροπόλεως επί της συμβολής των οδών Μητρ. Προκοπίου και Κύπρου (πρώην ἰδιοκτ. Συλλόγου Καπνεμπόρων) και με την προοπτική να περατωθεί και να είναι έτοιμο για τον εγκαινισμό του και την επίσημη έναρξη λειτουργίας του τον Σεπτέμβριο του 2024, ως επίκεντρο του επισήμου εορτασμού.
Για τον σκοπό αυτό, άλλωστε, τόσον το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, όσον και η Εκκλησία της Ελλάδος, απεδέχθησαν την σχετική πρόταση και ενέκριναν, κατ’ αρχήν, την διοργάνωση του επισήμου εορτασμού κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του 2024, θέτοντας αυτόν υπό την αιγίδα των αρμοδίων Συνοδικών Οργάνων.
Ειδικώτερα για το έργο της δημιουργίας του «ΚΕΙΜΗΛΙΑΡΧΕΙΟΥ» εξασφαλίσθηκε ήδη ΕΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ της Διευθύνσεως Προστασίας και Αναστηλώσεως Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκε η σχετική μελέτη του έργου, ώστε να εναρμονίζεται η οικοδομική κατασκευή με το παράπλευρο και χαρακτηρισμένο ως «έργο τέχνης χρήζοντος ειδικής κρατικής προστασίας» και ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» ακίνητο, γνωστό ως «ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΚΟΥ».
Με την εν λόγω απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, ή οποία έχει αναρτηθεί και στην εφαρμογή «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», ώστε να είναι προσβάσιμη από όλους όσους ενδιαφέρονται, εγκρίνεται η μελέτη προσθήκης καθ΄ ύψος, διαμορφώσεως των όψεων και αλλαγής από «ΜΕΓΑΡΟ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ» σε χώρο εκθετηρίου Ιερών Κειμηλίων και χώρο εκδηλώσεων, στο επισημανθέν ιδιόκτητο ακίνητο της Ιεράς Μητροπόλεως.
Το όλο έργο έχουν αναλάβει με πιστότητα και μοναδική σαφήνεια οι εντεταλμένοι συνεργάτες της Ιεράς Μητροπόλεως κ. Παναγιώτης Τζώνος, αρχιτέκτων μηχανικός και ομότιμος Καθηγητής της Αρχιτεκτονικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η κ. Μαλαματένια Σκαλτσά, ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και της Μουσειολογίας του ιδίου Πανεπιστημίου και οι οποίοι εξεπόνησαν τις απαραίτητες μελέτες (αρχιτεκτονική, μουσειολογική, μουσειογραφική κ.λ.π.).
Σχετική φωτορεαλιστική απεικόνιση του έργου δίδεται στην δημοσιότητα για να αποκτήσουν όλοι μια πρώτη εικόνα του έργου που πρόκειται να εκτελεσθεί με γοργούς ρυθμούς, με δεδομένο μάλιστα ότι είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση του έργου, αφού το συνολικό κόστος των εργασιών θα καλυφθεί αποκλειστικώς και μόνον από το αποθεματικό της διαχειρίσεως του Νομικού Προσώπου της Ιεράς Μητροπόλεως.
Εν όψει της εκτελέσεως του έργου ήδη διευθετούνται οι τελευταίες τεχνικές λεπτομέρειες και επισημάνσεις των αρμοδίων της Πολεοδομίας Καβάλας για την ολοκλήρωση του φακέλου και την έκδοση της Οικοδομικής Αδείας, ώστε εν τέλει και με την επίβλεψη των μηχανικών της Τεχνικής Υπηρεσίας της Ιεράς Μητροπόλεως να προκηρυχθεί δημόσιος διαγωνισμός με βάση τα σχετικά τεύχη δημοπράτησης του έργου και με την σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος προς τους υποψηφίους εργολήπτες.
Η τοπική μας Εκκλησία απευθύνει προς όλους όσους ενδιαφέρονται για την ανάδειξη της ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας του ευλογημένου από τον Θεό τόπου μας προσκλητήριο συνεργασίας και συναντιλήψεως, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα επ΄ ωφελία της τοπικής μας κοινωνίας και όχι μόνον.
Δημοσίως και αξιοχρέως ευχαριστούμε το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΙΛΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ, που με σχετική του απόφαση, την οποία μάς κοινοποίησε και θα εξετάσει και το αρμόδιο Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως, αποδέχθηκε την πρόταση του Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Στεφάνου, ώστε ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ να μετεγκασταθεί από το ακίνητο της οδού Κύπρου σε άλλο ιδιόκτητο ακίνητο της Ιεράς Μητροπόλεως με την κατάλληλη διαμόρφωση και εσωτερική διαρρύθμιση του, διευκολύνοντας έτσι την γρήγορη εξέλιξη του έργου. Ώστε η φιλοξενία των δραστηριοτήτων και της δράσεως του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ να συνεχίσει να διασφαλίζεται με την πρόνοια της Ιεράς Μητροπόλεως, όπως για πολλά χρόνια συνέβη στο παρελθόν και θα εξακολουθήσει χωρίς προβλήματα, διαθέτοντας τον κατάλληλο φιλόξενο χώρο της νόμιμης ιδιοκτησίας της και ασφαλώς χωρίς αντίτιμο.
Διότι αναντίρρητα η μοναδική και ανεκτίμητη εκκλησιαστική ιστορία του τόπου μας, όπως αυτή αποτυπώνεται, μεταξύ των άλλων, και στην πλούσια και μοναδική συλλογή ιερών Κειμηλίων, ιερών Εικόνων, παλαιτύπων βιβλίων, λειτουργικών ιερών συμβόλων και σκευών, η οποία είναι καρπός 100ετους αγωνιώδους προσπάθειας και ενδιαφέροντος των αειμνήστων Μητροπολιτών, που υπηρέτησαν την τοποική μας εκκλησία, του Χρυσοστόμου (Χατζησταύρου), του Αλεξάνδρου (Καντώνη) και του Προκοπίου (Τσακουμάκα), είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής και πολιτισμικής ιστορίας της Πόλεως και της ευρύτερης περιοχής μας.
Το θέμα, πάντως, αναμένεται να έχει συνέχεια καθώς ο ΣΦΓΤ έβγαλε -με τη σειρά του- μια ανακοίνωση με την οποία επιχείρησε να καταθέσει τη δική του οπτική για τα όσα συμβαίνουν (και πρόκειται να συμβούν) με το κτίριο στο οποίο στεγάζεται:
Eπειδή ακούγονται διάφορα, ως ΔΣ του ΣΦΓΤ Καβάλας θεωρούμε υποχρέωση μας να ενημερώσουμε τα μέλη μας αλλά και και γενικότερα το κοινό της Καβάλας για το μέλλον της ΣΤΕΓΗΣ. Το ΔΣ του ΣΦΓΤ από τα μέσα του καλοκαιριού βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με την Μητρόπολη, μετά την εκδήλωση της πρόθεσης της να κάνει επεμβάσεις σε όλο το κτίριο που βρίσκεται η ΣΤΕΓΗ η οποία συνδυάζεται με την απομάκρυνση του ΣΦΓΤ από το σπίτι του, για να χρησιμοποιηθεί ο χώρος από την Μητρόπολη.
Όπως είναι γνωστό ο ΣΦΓΤ στεγάζεται από τις αρχές του 1960 στο κτίριο που έκτισαν οι καπνέμποροι στην οδό Κύπρου 16. Από την ώρα που κτίστηκε το κτίριο ευγενικά διατέθηκε για την στέγαση του Συνδέσμου, δυστυχώς χωρίς κάποια γραπτή συμφωνία. Ο χώρος χρησιμοποιήθηκε αδιαλείπτως, άκμασε ο ΣΦΓΤ και έγινε η σημαντικότερα κοιτίδα πολιτισμού της πόλης. Με τις δικές του δυνάμεις ο Σύνδεσμος έφτιαξε το θεατράκι που αναγνωρίστηκε ως τοπόσημο της πόλης.
Ο σύλλογος των καπνεμπόρων γύρω στο 1980 σχεδόν διαλύθηκε, αφού υπολειτουργούσε για χρόνια, όμως ο ΣΦΓΤ συνέχισε να χρησιμοποιεί τον χώρο χωρίς κανένα πρόβλημα.
Ξαφνικά όμως στα τέλη του 2002 και στις αρχές του 2003 με συνοπτικές διαδικασίες και πιθανόν σε κάποιο βαθμό παράτυπες σύμφωνα με φήμες της περιόδου εκείνης, κάποιοι ξαναζωντάνεψαν τον σύλλογο καπνεμπόρων, άλλαξαν το καταστατικό διαγράφοντας τα ιδρύματα που προβλεπόταν να περάσει η περιουσία του συλλόγου σε περίπτωση διάλυσης και συμπληρώνοντας την Μητρόπολη σαν δωρεοδόχο και στη συνέχεια τον διέλυσαν. Έτσι με ένα μαγικό τρόπο το κτίριο των καπνεμπόρων πέρασε στη Μητρόπολη. Την κρίσιμη εκείνη στιγμή το ΔΣ και η Γενική Συνέλευση του ΣΦΓΤ δεν διεκδίκησαν τον χώρο δικαστικά με χρησικτησία, όπως υποθέτω είχαν το δικαίωμα μετά από 40 χρόνια ανενόχλητης χρήσης, με αποτέλεσμα μη αναστρέψιμο.
Ο ΣΦΓΤ συνέχισε να στεγάζεται στον χώρο με υπόσχεση του πρώην Μητροπολίτη πως δεν θα αλλάξει τίποτα. Όμως το κτίριο άρχισε να καταρρέει, να έχει προβλήματα υγρασίας και αερισμού, να πλημμυρίζει περιοδικά και με τον Σύνδεσμο σε αδιέξοδο να μην μπορεί να διορθώσει τίποτα. Πριν μερικά χρόνια ο ΣΦΓΤ ήρθε σε επαφή με το Ίδρυμα Νιάρχου για να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα ανακαίνισης πολιτιστικών χώρων, όμως αυτό δεν μπόρεσε να προχωρήσει γιατί η κυριότητα του χώρου ήταν προαπαιτούμενο.
Έτσι πέρασαν τα χρόνια και άλλαξε ο Μητροπολίτης ο οποίος από πολύ νωρίς ενημέρωσε το ΔΣ για τα σχέδια του, στα οποία περιλαμβανόταν πέραν της ανακαίνισης όλου του κτιρίου και η μετατροπή του πολιτιστικού χώρου σε εκκλησιαστικό μουσείο. Αυτονόητα υπήρξαν αντιδράσεις, οι οποίες κατέληξαν μετά από διαπραγματεύσεις στο ότι δεν πρόκειται για έξωση αλλά για μεταστέγαση σε άλλο κτίριο της Μητρόπολης, ώστε να μπορούν να γίνουν οι σχεδιαζόμενες εργασίες.
Το ΔΣ εξέτασε τα παρακάτω σενάρια:
1. Να προτείνει στον Μητροπολίτη να διευκολύνει την εκτέλεση των εργασιών αλλά να επιστρέψει στον ίδιο χώρο μετά την ανακαίνισή του. Πρόταση που δεν έγινε αποδεκτή.
2. Να υπάρξει αντίδραση, θεωρώντας πως θα είχε μαζί του τον κόσμο της Καβάλας και παραμείνει στον χώρο εξαντλώντας όλα τα δικαστικά μέσα. Αυτό θα σταματούσε τα σχεδιαζόμενα έργα, όμως ο χώρος θα συνέχιζε να καταρρέει και οπωσδήποτε μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα η Μητρόπολη θα δικαιωνόταν.
3. Να έρθει σε συμφωνία με την Μητρόπολη και να της παραχωρηθεί κάποιος άλλος ισοδύναμος χώρος για τη μεταστέγαση του ΣΦΓΤ. Προτάθηκε όντως ένας τέτοιος χώρος δίπλα στο σχολείο του Αη Γιάννη επί της Βενιζέλου (στο Κέντρο Νεότητας), που όμως δεν είναι έτοιμος για άμεση μετεγκατάσταση και απαιτούνται εργασίες για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Στην περίπτωση αυτή στη συμφωνία έπρεπε να περιέχεται και η όχι αποκλειστική χρήση του θεάτρου που θα ανακαινιστεί.
Μετά από σκέψη και αντεγκλήσεις αποφασίστηκε κατά πλειοψηφία και όχι ομόφωνα από το ΔΣ να προκριθεί η τρίτη λύση η οποία μπορεί μεν να πληγώνει με το ξερίζωμα ενός ιστορικού χώρου του πολιτισμού, αλλά δίνει μελλοντική διέξοδο στην συνέχιση του ΣΦΓΤ σε μια νέα έδρα που μπορεί να γίνει επίσης τοπόσημο της πόλης.
Είναι αλήθεια πως για να υλοποιηθεί αυτή η συμφωνία θα πρέπει πρώτα να επισκευαστεί το προτεινόμενο κτίριο και μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκινήσει τίποτα. Φυσικά όλα αυτά αποτελούν μέχρι στιγμής μέρος της προφορικής συμφωνίας μεταξύ της Μητρόπολης και του ΔΣ του ΣΦΓΤ και δεν υπάρχει καμιά γραπτή συμφωνία.
Αυτή θεωρούμε πως ήταν η ρεαλιστικότερη λύση που θα μπορούσε να βρεθεί για το μέλλον του ΣΦΓΤ Καβάλας.
Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση που μια δυναμική παρέμβαση του καβαλιώτικου λαού, θα μπορούσε να πείσει την μητρόπολη στο να αποδεχτεί το πρώτο σενάριο. Να επιτρέψει μετά την ανακαίνιση του χώρου αυτού την επιστροφή του ΣΦΓΤ. Μακάρι να δούμε να οργανώνεται κάτι τέτοιο από αυτούς που εκφράζουν δημόσια τους προβληματισμούς τους επικρίνοντας τη μέχρι τώρα στάση του ΔΣ.
